D Vitamini Düzeyleri ile Menopoz Arasındaki İlişki
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.15700901Anahtar Kelimeler:
Postmenopoz, D vitamini, Serum 25(OH)Özet
Menopoz cerrahi müdahale veya doğal yollar ile menstrüasyon döngüsünün kalıcı olarak sonlanmasıdır. Menopozal dönemde kadınlarda sıcak basması, vajinal kuruluk ve gece terlemesi en yaygın görülen şikayetlerdendir. Menapozal dönemde östrojen hormon düşüklüğü gözlenmektedir. Östrojen hormonu, renal-1 hidroksilaz aktivitesini ve vitamin D reseptörlerini arttırmaktadır. Bu sebeple postmenopozal dönemdeki kadınlarda D vitamini düzeyinde değişiklikler görülmektedir. Dünya Sağlık Örgütü serum 25(OH)’nin 20 ng/mL’nin altını D vitamini eksikliği olarak tanımlamıştır. Sonuç olarak; postmenopozal dönemdeki kadınlarda östrojen hormonunun azalması, serum 25(OH) D düzeyini etkilemesi ile kadınlarda; vazomotor semptomlar (VMS), sıcak basması, vajinal atrofi gibi şikayetlerin artması, kandaki serum 25(OH) düzeyinin düşüklüğü ile ilişkili olduğu söylenebilir.
Referanslar
Acarkan, T. (2015). D vitamini. Bilimsel Tamamlayıcı Tıp Regülasyon ve Nöral Terapi Dergisi, 9(3), 5-8.
Apaydın, M., Can, AG, Kızılgül, M., Beysel, S., Kan, S., Çalışkan, M. & Çakal, E. (2018). Postmenopozal kadınlarda tek doz yüksek doz veya günlük düşük doz oral kolekalsiferol tedavisinin D vitamini düzeyleri ve kas gücü üzerindeki etkileri. BMC Endokrin Bozuklukları , 18 , 1-8.
Armas, LA, Hollis, BW, &Heaney, RP (2004). D2 vitamini insanlarda D3 vitamininden çok daha az etkilidir. Klinik Endokrinoloji ve Metabolizma Dergisi, 89 (11), 5387-5391.
Atan, Ü. Ş. & Yiğitoğlu, S. (2015). Menopozda semptom yönetimi ile ilgili kanıta dayalı uygulamalar. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 3, 35-59.
Ben-Zvi, I., Aranow, C., Mackay, M., Stanevsky, A., Kamen, D. L., Marinescu, L. M. &Hardin, J. A. (2010). Theimpact of vitamin D on dendriticcellfunction in patientswithsystemic lupus erythematosus. PloSone, 5(2), e9193.
Delioğlu, İ., Sapmaz, E., & Özmen, Z. C. (2024). Rekürrentonsillit ve hipertrofik tonsilli hastalarda D vitamini düzeylerinin enflamasyonla ilişkisi. Praxis of Otorhinolaryngology/Kulak Burun Boğaz Uygulamaları, 12(1).
Didriksen, A., Grimnes, G., Hutchinson, M. S., Kjærgaard, M., Svartberg, J., Joakimsen, R. M., &Jorde, R. (2013). The serum 25-hydroxyvitamin D responseto vitamin D supplementation is relatedtogeneticfactors, BMI, andbaselinelevels. EuropeanJournal of Endocrinology, 169(5), 559-567.
Dünya Sağlık Örgütü, World HealthOrganization (WHO). Menopause. Geneva; 2022. Erişim tarihi: 14 Nisan 2025 https://www.who.int/newsroom/factsheets/detail/menopause.
Eshtiaghi, R., Esteghamati, A., &Nakhjavani, M. (2010). Menopause is an independentpredictor of metabolicsyndrome in Iranianwomen. Maturitas, 65(3), 262-266.
Feghaly, J., Johnson, P., &Kalhan, A. (2020). Vitamin D andobesity in adults: a pathophysiologicalandclinicalupdate. British Journal of HospitalMedicine, 81(1), 1-5.
Fu, L., Yun, F., Oczak, M., Wong, B. Y., Vieth, R., &Cole, D. E. (2009). Commongeneticvariants of the vitamin D binding protein (DBP) predictdifferences in response of serum 25-hydroxyvitamin D [25 (OH) D] to vitamin D supplementation. ClinicalBiochemistry, 42(10-11), 1174-1177.
Gallagher, J. C., Yalamanchili, V., & Smith, L. M. (2013). Theeffect of vitamin D supplementation on serum 25OHD in thinandobesewomen. TheJournal of Steroid BiochemistryandMolecularBiology, 136, 195-200.
Holmberg, I., Berlin, T., Ewerth, S. &Björkhem, I. (1986). İnsan karaciğerinden alınan hücre altı fraksiyonlarda 25-hidroksilaz aktivitesi. D2 ve D3 vitaminlerinin mitokondriyal hidroksilasyonunun farklı oranlarına dair kanıtlar. İskandinav Klinik ve Laboratuvar Araştırmaları Dergisi , 46 (8), 785-790.
Jalali-Chimeh, F., Gholamrezaei, A., Vafa, M., Nasiri, M., Abiri, B., Darooneh, T., &Ozgoli, G. (2019). Effect of vitamin D therapy on sexualfunction in womenwithsexualdysfunctionand vitamin D deficiency: a randomized, double-blind, placebocontrolledclinicaltrial. TheJournal of Urology, 201(5), 987-993.
Johnson, J. L., Mistry, V. V., Vukovich, M. D., Hogie-Lorenzen, T., Hollis, B. W., &Specker, B. L. (2005). Bioavailability of vitamin D fromfortifiedprocesscheeseandeffects on vitamin D status in theelderly. Journal of DairyScience, 88(7), 2295-2301.
Ju, S. Y., Jeong, H. S., & Kim, D. H. (2014). Blood vitamin D statusandmetabolicsyndrome in the general adultpopulation: a dose-response meta-analysis. J ClinEndocrinol . Metab, 99(3), 1053-1063.
Kapdağlı, D., & Bozdemir, N. (2009). Postmenopozal Kadınlarda Cinsel Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Anabilim Dalı, Uzmanlık Tezi, 1-75.
Kasahara, AK, Singh, RJ &Noymer, A. (2013). Amerika Birleşik Devletleri'nde D vitamini (25OHD) serum mevsimselliği. PloSone , 8 (6), e65785.
Hassa, H., Ertungealp, E., &Seyisoglu, H. (2000). Hormon replasman tedavisi. Ertüngealp E, Seyisoğlu H, editörler. Menopoz ve Osteoporoz. İstanbul, 142-78.
Kruger, M. C., Chan, Y. M., Lau, L. T., Lau, C. C., Chin, Y. S., Kuhn-Sherlock, B., ... &Schollum, L. M. (2018). Calciumand vitamin D fortifiedmilkreduces bone turnoverandimproves bone density in postmenopausalwomenover 1 year. EuropeanJournal of Nutrition, 57, 2785-2794.
Küçük, A. (2014). Relapsingremitting multipl skleroz ve klinik izole sendrom gruplarinda 25 (OH) D vitamin düzeyi.
Lips, P., vanSchoor, N. M., & de Jongh, R. T. (2014). Diet, sun, andlifestyle as determinants of vitamin D status. Annals of the New York Academy of Sciences, 1317(1), 92-98.
Manios, Y., Moschonis, G., Mavrogianni, C., van den Heuvel, E. G. H. M., Singh-Povel, C. M., Kiely, M., &Cashman, K. D. (2017). Reduced-fatGouda-typecheeseenrichedwith vitamin D 3 effectivelyprevents vitamin D deficiencyduringwintermonths in postmenopausalwomen in Greece. EuropeanJournal of Nutrition, 56, 2367-2377.
Milletler, United Nations Department of EconomicandSocialAffairs. PopulationDivision 2022 World PopulationProspects. New York; 2022. Erişim tarihi: 15 Nisan 2025 https://population.un.org/wpp/Download/Standard/Population
Minisola, S., Cianferotti, L., Biondi, P., Cipriani, C., Fossi, C., Franceschelli, F. &Brandi, M. L. (2017). Correction of vitamin D statusbycalcidiol: pharmacokinetic profile, safety, andbiochemicaleffects on bone and mineral metabolism of dailyandweeklydosageregimens. Osteoporosis International, 28, 3239-3249.
Reyes-Garcia, R., Mendoza, N., Palacios, S., Salas, N., Quesada-Charneco, M., Garcia-Martin, A. &Muñoz-Torres, M. (2018). Effects of dailyintake of calciumand vitamin D-enrichedmilk in healthypostmenopausalwomen: a randomized, controlled, double-blindnutritionalstudy. Journal of Women'sHealth, 27(5), 561-568.
Sollid, S. T., Hutchinson, M. Y. S., Fuskevåg, O. M., Joakimsen, R. M., &Jorde, R. (2016). Largeindividualdifferences in serum 25-hydroxyvitamin D responseto vitamin D supplementation: effects of geneticfactors, body massindex, andbaselineconcentration. Resultsfrom a randomizedcontrolledtrial. HormoneandMetabolicResearch, 48(01), 27-34.
Sozen, T., Gogas Yavuz, D., & Akalın, A. (2014). Metabolik Kemik Hastalıkları Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, 1, 19-27.
Şimal Yavuz, N., &Özerdoğan, N. (2022). Postmenopozal Dönemde Görülen Vulvovajinal Atrofi Yönetiminde Güncel Uygulamalar. Androloji Bülteni, 24(3).
Tripkovic, L., Lambert, H., Hart, K., Smith, C. P., Bucca, G., Penson, S., ... &Lanham-New, S. (2012). Comparison of vitamin D2 and vitamin D3 supplementation in raising serum 25-hydroxyvitamin D status: a systematicreviewand meta-analysis. TheAmericanjournal of clinicalnutrition, 95(6), 1357-1364.
Trivedi, D. P., Doll, R., &Khaw, K. T. (2003). Effect of fourmonthly oral vitamin D3 (cholecalciferol) supplementation on fracturesandmortality in men andwomenliving in thecommunity: randomiseddoubleblindcontrolledtrial. Bmj, 326(7387), 469.
Tuddenham, C., Greaves, R. F., Rajapaksa, A. E., Wark, J. D., &Zakaria, R. (2021). Detection of vitamin D metabolites in breastmilk: perspectivesandchallengesformeasurementbyliquidchromatography tandem-massspectrometry. ClinicalBiochemistry, 97, 1-10.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), İstatistiklerde Kadın, Ankara; 2024
Vieth, R., Bischoff-Ferrari, H., Boucher, BJ, Dawson-Hughes, B., Garland, CF, Heaney, RP, &Zittermann, A. (2007). Etkili bir D vitamini alımını önermenin acil ihtiyacı. Amerikan Klinik Beslenme Dergisi,85 (3), 649-650.
Yemenoğlu, H. (2017). Doğu Karadeniz Bölgesi'nde Yaşayan Kronik Gingivitis ve Kronik Periodontitisli Bireylerde Serum D Vitaminleri Seviyesinin IL-6, TNF-α, CRP Düzeyleri ve Klinik Parametrelerle İlişkisinin Değerlendirilmesi (Master'sthesis, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi/Diş Hekimliği Fakültesi/Periodontoloji Anabilim Dalı).
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2025 Deniz Parlak
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ile lisanslanmıştır.
Şunları yapma özgürlüğüne sahipsiniz:
- Paylaşın — materyali herhangi bir ortamda veya formatta kopyalayın ve yeniden dağıtın
- Lisans veren, lisans şartlarına uyduğunuz sürece bu özgürlükleri geri alamaz.
Aşağıdaki şartlar altında:
- Atıf — Uygun şekilde atıfta bulunmalı , lisansa bir bağlantı sağlamalı ve değişiklik yapıldıysa bunu belirtmelisiniz . Bunu makul bir şekilde yapabilirsiniz, ancak lisans verenin sizi veya kullanımınızı onayladığı izlenimini verecek şekilde yapamazsınız.
- Ticari Olmayan — Materyali ticari amaçlarla kullanamazsınız .
- Türevsiz — Malzemeyi yeniden karıştırır, dönüştürür veya üzerine inşa ederseniz , değiştirilen malzemeyi dağıtamazsınız.
- Ek kısıtlamalar yok — Lisansın izin verdiği herhangi bir şeyi başkalarının yapmasını yasal olarak kısıtlayan yasal şartları veya teknolojik önlemleri uygulayamazsınız .
Duyurular:
Kamu malı olan veya kullanımınızın geçerli bir istisna veya sınırlama tarafından izin verildiği materyalin unsurları için lisansa uymanız gerekmez .
Hiçbir garanti verilmemektedir. Lisans, amaçladığınız kullanım için gerekli tüm izinleri sağlamayabilir. Örneğin, tanıtım, gizlilik veya manevi haklar gibi diğer haklar , materyali nasıl kullanacağınızı sınırlayabilir.
Fark etme
Bu belge, gerçek lisansın yalnızca bazı temel özelliklerini ve şartlarını vurgulamaktadır. Bu bir lisans değildir ve yasal bir değeri yoktur. Lisanslı materyali kullanmadan önce gerçek lisansın tüm şart ve koşullarını dikkatlice incelemelisiniz.
Creative Commons bir hukuk firması değildir ve hukuki hizmet sunmaz. Bu belgenin veya özetini oluşturan lisansın dağıtılması, görüntülenmesi veya bunlara bağlantı verilmesi, avukat-müvekkil veya başka herhangi bir ilişki oluşturmaz.
Creative Commons, yaratıcıların eserlerini paylaşmalarına olanak tanıyan açık lisansların ve diğer yasal araçların arkasındaki kâr amacı gütmeyen kuruluştur. Yasal araçlarımızı ücretsiz olarak kullanabilirsiniz.
