COVID-19 ve Tıbbi Atık
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14454350Anahtar Kelimeler:
COVID-19, pandemi, Tıbbi AtıkÖzet
Çin’in Wuhan şehrinde, SARS-CoV-2 virüsünün neden olduğu COVID-19 salgını, 2019 yılının son günlerinde ortaya çıkmış ve korona virüsler nedeniyle dünyadaki ilk pandemi olarak tarihe geçmiştir. Koronavirüs salgını 2020 yılının 11 Mart tarihinde ilk pozitif vakanın görülmesiyle ülkemizde de başlamıştır. COVID-19 pandemisi, sağlık ve güvenlik nedenleri ile insanları tek kullanımlık ürün ve malzemelere yöneltmiş ve bu sebeple plastik kirliliği sorununu daha da kötüleştirmiştir. Bu durum, küresel sağlık sistemlerini mahveden ve ulusların ekonomilerini bozan COVID- 19 salgınının rahatsız edici bir sonucudur. Sonuç olarak; COVİD-19 pandemisi ile tek kullanımlık maske, dezenfektan, siperlik, eldiven kullanımında bir artış olduğu ve bu artışın çevreye ve ülkelere büyük zararlar verdiği söylenebilir.
Referanslar
Aktaş, F. (2014). Tıbbi ve tehlikeli atık yönetimi. Hastane İnfeksiyonları Dergisi, 18(1), 99-103.
Almond, R. E., Grooten, M., & Peterson, T. (2020). Living Planet Report 2020-Bending thecurve of biodiversityloss. World Wildlife Fund.
Benson, N. U., Bassey, D. E., &Palanisami, T. (2021). COVID pollution: impact of COVID-19 pandemic on global plasticwastefootprint. Heliyon, 7(2).
Chen, H., Guo, J., Wang, C., Luo, F., Yu, X., Zhang, W., ... & Zhang, Y. (2020). Clinicalcharacteristicsandintrauterineverticaltransmissionpotential of COVID-19 infection in nine pregnantwomen: a retrospectivereview of medicalrecords. Thelancet, 395(10226), 809-815.
Fadare, O. O., &Okoffo, E. D. (2020). Covid-19 facemasks: a potentialsource of microplasticfibers in theenvironment. TheScience of the total environment, 737, 140279.
Gorbalenya, A. E., Baker, S. C., Baric, R. S., de Groot, R. J., Drosten, C., Gulyaeva, A. A., ... &Ziebuhr, J. (2020). Severe acuterespiratorysyndrome-related coronavirus: Thespeciesanditsviruses–a statement of the Coronavirus StudyGroup. BioRxiv.
Hossain, M. S., Santhanam, A., Norulaini, N. N., &Omar, A. M. (2011). Clinicalsolidwastemanagementpracticesanditsimpacton humanhealthandenvironment–A review. Wastemanagement, 31(4), 754-766.
Lam, T. T. Y., Jia, N., Zhang, Y. W., Shum, M. H. H., Jiang, J. F., Zhu, H. C., ... &Cao, W. C. (2020). Identifying SARS-CoV-2-related coronaviruses in Malayanpangolins. Nature, 583(7815), 282-285.
Lu, R., Zhao, X., Li, J., Niu, P., Yang, B., Wu, H., ... & Tan, W. (2020). Genomiccharacterisationandepidemiology of 2019 novel coronavirus: implicationsforvirusoriginsandreceptorbinding. Thelancet, 395(10224), 565-574.
Mostafa, M. K., Gamal, G., &Wafiq, A. (2021). Theimpact of COVID 19 on airpollutionlevelsandotherenvironmentalindicators-A casestudy of Egypt. Journal of environmentalmanagement, 277, 111496.
Nzediegwu, C., & Chang, S. X. (2020). Impropersolidwastemanagementincreasespotentialfor COVID-19 spread in developingcountries. Resources, conservation, andrecycling, 161, 104947.
Rahman, M. M., Bodrud-Doza, M., Griffiths, M. D., &Mamun, M. A. (2020). Biomedicalwasteamid COVID-19: perspectivesfromBangladesh. The Lancet. Global Health, 8(10), e1262.
Somani, M., Srivastava, A. N., Gummadivalli, S. K., &Sharma, A. (2020). Indirectimplications of COVID-19 towardssustainableenvironment: an investigation in Indiancontext. BioresourceTechnologyReports, 11, 100491.
Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği. T.C. Resmî Gazete Tarih: 22.07.2005 Sayı: 25883.
Tong, Z. D., Tang, A., Li, K. F., Li, P., Wang, H. L., Yi, J. P., ... & Yan, J. B. (2020). Potentialpresymptomatictransmission of SARS-CoV-2, Zhejiangprovince, China, 2020. Emerginginfectiousdiseases, 26(5), 1052.
Vanapalli, K. R., Sharma, H. B., Ranjan, V. P., Samal, B., Bhattacharya, J., Dubey, B. K., &Goel, S. (2021). Challengesandstrategiesforeffectiveplasticwastemanagementduringand post COVID-19 pandemic. Science of The Total Environment, 750, 141514.
WHO. Coronavirus diease (COVID-19) situationreports 2021. https://www.who.int/docs/ default-source/coronaviruse/situationreport/20200122-sitrep-2-2019-ncov.pdf Erişim tarihi: 12.07.2024
World HealthOrganization. (2020). Emergencies: Novel Coronavirus 2019. WHO, Geneva.
Wu, D., Wu, T., Liu, Q., & Yang, Z. (2020). The SARS-CoV-2 outbreak: whatweknow. International journal of infectiousdiseases, 94, 44-48.
Yin, Y., &Wunderink, R. G. (2018). MERS, SARS andothercoronaviruses as causes of pneumonia. Respirology, 23(2), 130-137.
Zambrano-Monserrate, M. A., Ruano, M. A., & Sanchez-Alcalde, L. (2020). Indirecteffects of COVID-19 on theenvironment. Science of the total environment, 728, 138813.
Zhu, N., Zhang, D., Wang, W., Li, X., Yang, B., Song, J., ... & Tan, W. (2020). A novel coronavirus frompatientswithpneumonia in China, 2019. New Englandjournal of medicine, 382(8), 727-733.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Deniz Parlak
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
Dergimizde yayımlanan makaleler, Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ile lisanslanmıştır.
Şunları yapma özgürlüğüne sahipsiniz:
- Paylaşın — materyali herhangi bir ortamda veya formatta kopyalayın ve yeniden dağıtın
- Lisans veren, lisans şartlarına uyduğunuz sürece bu özgürlükleri geri alamaz.
Aşağıdaki şartlar altında:
- Atıf — Uygun şekilde atıfta bulunmalı , lisansa bir bağlantı sağlamalı ve değişiklik yapıldıysa bunu belirtmelisiniz . Bunu makul bir şekilde yapabilirsiniz, ancak lisans verenin sizi veya kullanımınızı onayladığı izlenimini verecek şekilde yapamazsınız.
- Ticari Olmayan — Materyali ticari amaçlarla kullanamazsınız .
- Türevsiz — Malzemeyi yeniden karıştırır, dönüştürür veya üzerine inşa ederseniz , değiştirilen malzemeyi dağıtamazsınız.
- Ek kısıtlamalar yok — Lisansın izin verdiği herhangi bir şeyi başkalarının yapmasını yasal olarak kısıtlayan yasal şartları veya teknolojik önlemleri uygulayamazsınız .
Duyurular:
Kamu malı olan veya kullanımınızın geçerli bir istisna veya sınırlama tarafından izin verildiği materyalin unsurları için lisansa uymanız gerekmez .
Hiçbir garanti verilmemektedir. Lisans, amaçladığınız kullanım için gerekli tüm izinleri sağlamayabilir. Örneğin, tanıtım, gizlilik veya manevi haklar gibi diğer haklar , materyali nasıl kullanacağınızı sınırlayabilir.
Fark etme
Bu belge, gerçek lisansın yalnızca bazı temel özelliklerini ve şartlarını vurgulamaktadır. Bu bir lisans değildir ve yasal bir değeri yoktur. Lisanslı materyali kullanmadan önce gerçek lisansın tüm şart ve koşullarını dikkatlice incelemelisiniz.
Creative Commons bir hukuk firması değildir ve hukuki hizmet sunmaz. Bu belgenin veya özetini oluşturan lisansın dağıtılması, görüntülenmesi veya bunlara bağlantı verilmesi, avukat-müvekkil veya başka herhangi bir ilişki oluşturmaz.
Creative Commons, yaratıcıların eserlerini paylaşmalarına olanak tanıyan açık lisansların ve diğer yasal araçların arkasındaki kâr amacı gütmeyen kuruluştur. Yasal araçlarımızı ücretsiz olarak kullanabilirsiniz.
